อมรากุล อินโอชานนท์

เคยบ้างไหมที่คำพูดใครบางคนทำให้คุณรู้สึกอบอุ่นใจ ปลาบปลื้ม ปิติ เคยบ้างไหมที่คำพูดบางประโยคทำให้คุณต้องหลั่งน้ำตา เคยบ้างไหมที่บางครั้งคำพูดของใครคนใดคนหนึ่ง ทำให้คุณรู้สึกโกรธเกรี้ยว เจ็บใจ ในเมื่อคำพูดเป็นได้ทั้งน้ำผึ้งและยาพิษ คำพูดที่ดีเพียงไม่กี่คำ ทำให้คนที่ได้ยินรู้สึกพอใจมีความสุข และคำพูดที่ไม่ดีเพียงไม่กี่คำ ก็ทำให้คนฟังหมางเมิน เป็นทุกข์ แล้วทำไมจึงไม่เลือกสรรคำพูดที่ดี ให้แก่กันเล่า มีหลายคู่ที่เมื่อแรกรักมักจะรักษาขอบเขตในการพูดจา ระมัดระวังที่จะไม่พูดให้อีกฝ่ายสะเทือนใจ แต่พอแต่งงานกันไป กลับพูดจาแบบปล่อยอารมณ์ พูดโยไม่ยั้งคิด เข้าทำนอง "พูดทุกคำที่คิด แต่ไม่คิดทุกคำที่พูด" ปัญหาที่เกิดจากพูดกันไม่รู้เรื่องบ้าง พูดอย่างไรก็ไม่ยอมเข้าใจบ้าง จึงตามมา ฉะนั้น ถ้าจะหลีกเลี่ยงปัญหานี้ ก็ต้องมีวิธีจัดการบางอย่างคือ ยึดคติ "รักยาวให้บั่น รักสั้นให้ต่อ" จะให้รักยืนยาว ก็ต้องรู้จักสงบปากสงบคำบ้าง เสมือนรักยาวให้บั่น แต่ถ้าต่อปากต่อคำไปเรื่อยๆ ต่อความยาวสาวความยืด ก็จะกลายเป็นการตัดสัมพันธ์ตัดเยื้อใยให้สั้น เสมือนรักสั้นให้ต่อนั่นเอง มีหลักยึดไว้ในใจเกี่ยวกับคำต้องห้ามสำหรับคนรักกัน เช่น จะไม่พูดดูหมิ่นบุพการีอีกฝ่าย ไม่พูดถึงความผิดพลาดในอดีต หรือปมด้อย อย่าง "คุณก็ได้แต่พูด ไม่เคยทำอะไรสำเร็จสักที" หรือ "คุณก็ดีแต่ใช้เงิน ไม่เห็นทำอะไรเองเป็นเลย" ไม่พูดตำหนิเปรียบเทียบทำนอง "รุ่นเดียวกันกับคุณ เป็นใหญ่เป็นโตไปหมดแล้ว มีแต่คุณนี่แหละที่ย่ำต็อกอยู่แค่นี้" ไม่พูดลำเลิกบุญคุณ "ถ้าไม่ได้ฉันช่วยไว้ บริษัทคุณก็ไปไม่รอดหรอก" คำต้องห้ามเหล่านี้ล้วนเป็นคำพูดที่ลดคุณค่าของผู้พูด และทำลายความรักความศรัทธาของอีกฝ่ายโดยสิ้นเชิง แต่แค่วิธีป้องกันปัญหายังไม่พอ ถ้าใช้เทคนิคพูดด้วยรัก ทักด้วยใจ อีกสักนิด ก็จะทำให้ความสุขในชีวิตคู่เพิ่มพูดขึ้น เทคนิคพูดด้วยรัก ทักด้วยใจ ใช้สายตาสื่อภาษาใจ สื่อความรู้สึกที่ดีทางสายตา สบตาเมื่อพูด แสดงถึงความจริงใจ ไม่โกหก สบตาเมื่ออีกฝ่ายพูด แสดงถึงความสนใจ ใส่ใจ ให้ความสำคัญ ส่งสายตา แสดงความชื่นชม ส่งสายตา แสดงความขอบคุณ ส่งสายตา แสดงความรัก ใช้สัมผัสสื่อภาษาใจ โอบบ่า จับมือ ลูบศีรษะ บ่งบอกได้หลายความรู้สึก และใช้ได้หลายสถานการณ์ เช่น แสดงความรัก ความเอ็นดู ความเห็นใจใคร่จะปลอบประโลม ใช้คำพูดเพื่อสื่อความคิดและความรู้สึก พูดชื่นชมยกย่อง "คุณนี่ยอดจริงๆ ฉันเองยังคิดไม่ออกเลยว่าจะทำยังไง" พูดเย้าหยอกด้วยอารมณ์ขัน "คุณนี่รูปหล่อนะ แต่หล่อไม่เสร็จสักที" "ผมโชคดีจัง ที่ได้แต่งงานกับคุณ คุณนี้แม่พระจริงๆ แต่พระเพลิงนะครับ" บอกขอบคุณเมื่ออีกฝ่ายทำอะไรให้ ขอโทษเมื่อทำให้อีกฝ่ายไม่สบายใจ แย้งด้วยเหตุผลนุ่มนวล ไม่ใช้คำพูดดูถูก เย้ยหยัน ยียวน ชวนทะเลาะเมื่อไม่เห็นด้วย พูดอย่างเข้าใจถึงความรู้สึกของกันและกัน "ผมเข้าใจว่าคุณกำลังโกรธ" พูดถ่ายทอดความรู้สึกของตัวเองเป็น "ผมเป็นห่วงคุณมากนะ" พูดปลอบใจให้คลายกังวล "อย่าไปคิดหมกมุ่นเลย เดี๋ยวมันก็ผ่านพ้นไปเอง" พูดแบบถนอมน้ำใจ "เอาน่า คุณทำได้ดีแล้วล่ะ" บ้านคือวิมาน ถ้าสื่อสารกันด้วยความรัก

อมรากุล อินโอชานนท์
สำนักพัฒนาสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต