เริ่มต้น แม่ต้องทำให้ลูกสาวเข้าใจก่อนว่า วัยนี้ทั้งตัวลูกและเพื่อนผู้ชายของลูก ต่างก็โตขึ้น ร่างกายและจิตใจมีการเปลี่ยนแปลงเข้าสู่วัยหนุ่มสาวมากขึ้น โดยที่ตัวเองอาจไม่ได้สังเกตตนเองหรือไม่ทันคิด การเปลี่ยนแปลงเช่นนี้ส่งผลให้ร่างกาย เกิดความเรียกร้องต้องการต่อความรู้สึกทางเพศได้โดยธรรมชาติ ดังนั้นถ้าเราไม่รู้จักระวังตัว หรือควบคุมตัวเองอย่างเหมาะสมมีโอกาสที่จะเกิดปัญหาเพลี่ยงพล้ำได้ง่าย

สอง ต้องยกตัวอย่างคุยกับลูกในแต่ละสถานการณ์ต่างๆ ว่า ควรวางตัวอย่างไร จึงจะไม่เปิดโอกาสให้อีกฝ่ายหนึ่งเกินเลยได้โดยง่าย เช่น การเล่นกันหรือแกล้งกัน โดยการถูกเนื้อต้องตัว เหมาะสมแล้วหรือไม่ เพราะฝ่ายหญิงค่อนข้างเสียเปรียบกว่าฝ่ายชาย ลูกสาวเล่าว่า เคยเล่นกันถึงขนาดกระโดดเตะก้นกันมาแล้ว ยิ่งทำเอาแม่ตกใจใหญ่ เพราะการเล่นสนุกกันโดยไม่ทันคิดอย่างนี้ ถ้าเพื่อนชายบางคนเกิดสนุกเล่นตอบบ้าง เป็นเรื่องที่ไม่สนุกเลยในสายตาพ่อแม่

สาม ต้องหลีกเลี่ยงการจับไม้จับมือ การปล่อยให้เพื่อนเอามือขยี้ผม ตีหัว ลูกต้องรู้จักดูแลร่างกายของเรา ไม่ใช่ปล่อยให้ใครๆ มาสัมผัสได้ง่ายๆ แม้จะบอกว่าเป็นเพื่อนซี้สนิทสนมกันสักแค่ไหน ก็ไม่สมควรอย่างยิ่ง เรื่องนี้ไม่เพียงแต่เพื่อนๆ เท่านั้น ญาติพี่น้องหรือแม้แต่ครู ก็ไม่ควรยินยอมให้มาสัมผัสเนื้อตัวเราได้ สมัยนี้วางใจกันลำบากเหลือเกินลูกเอ๋ย

สี่ ไม่ควรอยู่ในที่ลับตาคนสองต่อสองกับเพื่อนชายหรือผู้ชายคนอื่นๆ หากมีความจำเป็น ควรชวนคนอื่นอยู่เป็นเพื่อนด้วย

ห้า เวลาชวนเพื่อนๆ มาบ้าน ไม่ควรให้เพื่อนชายขึ้นมาอยู่บนห้องส่วนตัวของเรา เพราะห้องนอนเป็นที่เฉพาะตัว และเป็นเรื่องที่ไม่เหมาะสมอย่างยิ่ง ที่ผ่านมาแม่จะอนุญาต เมื่อลูกพาเพื่อนหญิงมาทำงานด้วยกัน แต่ถ้าเป็นเพื่อนชายลูกจะรู้ว่าควรมีขอบเขตแค่ไหน เช่น เฉพาะห้องรับแขก หรือชั้นล่างของบ้านเท่านั้น

หก สำหรับเพื่อนชายรุ่นน้องก็เช่นเดียวกัน แต่เดิมลูกให้ความสนิทสนมเป็นพิเศษ เพราะเป็นน้อง เป็นเพื่อนๆ ของน้อง แต่เมื่อลูกเริ่มโตเป็นสาวขึ้น น้องก็ย่อมโตขึ้นด้วย จึงควรระมัดระวังท่าที ไม่ใกล้ชิดสนิทสนมเช่นสมัยเมื่อเรายังเป็นเด็กด้วยกัน

เจ็ด การพูดคุยทางโทรศัพท์ เพื่อนชายบางคนเริ่มหัดใช้คำหวานป้อนสาวๆ เป็น ก็มักจะลองพูดโทรศัพท์กับเพื่อนหญิงใกล้ตัวดูก่อน (การไม่เห็นหน้าทำให้ไม่เขิน) ทั้งที่บางทีไม่ได้คิดอะไรหรอก แต่ฝ่ายหญิงที่อ่อนหัดกว่ารับโทรศัพท์ ก็อดใจอ่อนตามไม่ได้ สถานการณ์เช่นนี้ต้องฝึกลูกสาวให้กล้าตอบโต้ กล้าเบรกเพื่อนคนนั้น หรือต้องกล้าปฏิเสธที่จะไม่รับฟัง ต้องหยั่งท่าทีคนพูดให้ออกว่าพูดด้วยเจตนาอย่างไร ไม่ควรเกรงใจทนฟังคำป้อยอนั้นจนทำให้อีกฝ่ายได้ใจ รุกมากขึ้น แม้จะเป็นเรื่องการพูดจาก็ต้องมีศิลปะ จัดการอย่างเหมาะสมเช่นกัน

แปด การขอไปบ้านเพื่อนชาย ไม่ควรไปโดยลำพังคนเดียว เพราะถึงเราจะเชื่อใจลูก แต่พ่อแม่ของเพื่อนชายเขาอาจจะตีความไปในทางมิชอบได้ ลูกเราก็จะตกเป็นขี้ปากไป โดยไม่เป็นธรรม หากลูกจะไปเพราะเป็นงานวันเกิด ไปทำรายงาน ก็ควรแน่ใจว่ามีเพื่อนๆ คนอื่นไปด้วยหลายคน หรือหากยังไม่มั่นใจก็ไปส่งและขอนั่งรอเป็นเพื่อนด้วยก็น่าจะได้

เก้า การร่วมงานกินเลี้ยงในหมู่เพื่อนๆ เด็กสมัยนี้หนีไม่พ้นงานดิ้น งานเต้นหรือบางครั้งก็มี การขอลองกินเบียร์ กินไวน์บ้าง สำหรับเด็กอาจรู้สึกว่าเท่ แต่เราพ่อแม่ควรกำหนดเป็นข้อห้ามสำคัญ เพราะบางครั้งขอเพียงแค่ลองครั้งแรก ก็อาจมีเหตุชักนำให้ไปไกลจนเราเสียใจภายหลังได้ การวางตัวในงานเลี้ยงสังสรรค์ การกินเครื่องดื่มผสมแอลกอฮอล์ที่ระยะหลังหันมาเน้นกลุ่มเป้าหมาย วัยรุ่นมากขึ้น เป็นเรื่องที่จะชักนำไปสู่ยาเสพย์ติด ยาม้าหรือยาบ้า หรือยากระตุ้นประสาทต่างๆ ได้ ดังนั้นต้องขอเป็นคำมั่นสัญญาจากลูกและคุยกันให้จงหนักก่อนอนุญาติให้ไป พร้อมกับควรมีการคาดโทษไว้ด้วย หากทำผิดกติกา และที่ควรเอาใจใส่อย่างยิ่ง ควรโทรศัพท์ไปพุดคุยกับผู้ใหญ่ของบ้านที่จะจัดเลี้ยงนั้นด้วย จะได้ฝากฝังและถามรายละเอียด ที่เราจะวางใจได้ หรือหากจะทันสมัยขนาดจัดเลี้ยงในโรงแรม และพ่อแม่ไม่อาจปฏิเสธได้ ขอแนะนำให้หาหนังสือไปอ่านรอที่หน้าห้อง เพื่อดูแลและรักลับในเวลาที่เหมาะสม

สิบ การไปดูภาพยนต์กับเพื่อนชาย เด็กสาววัยนี้ยังไม่สมควรไปดูหนังกับเพื่อนชาย สองต่อสอง จะบอกว่าเป็นหนังแอ็กชั่นบู๊เด็ดเผ็ดมัน หนังเศร้าเคล้าน้ำตาอย่างไร ก็ยังไม่เหมาะสม หากจะไปดูก็ควรไปดูเป็นกลุ่มจะดีกว่า เพราะในโรงหนังมันมืด อะไรจะเกิดก็เกิดได้ง่ายกว่าปกติ หากลูกสาวของเราเป็นเด็กอ่อนหัด และเด็กชายเจตนาไม่ดี บอกได้คำเดียวว่า งานนี้เสียเปรียบจ้า

อภิรมย์