บทความเกี่ยวกับ ผู้หญิง ผู้หญิง
คนเป็นคนที่ - 11678 [Date : 28 ก.พ. 2551 ]   
 
ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนเจ็บครรภ์
 
วันที่ 28 ก.พ. 2551   โดย รศ.นพ.ธีระพงศ์ เจริญวิทย์
 
 

 

 

คงจะเคยได้ยินคุณแม่บางท่านบอกว่า มีน้ำไหลจากช่องคลอดเหมือนอั้นปัสสาวะไม่อยู่ จริงๆ แล้ว คือน้ำคร่ำที่ไหลออกมาจากมดลูกนั่นเองครับ

น้ำคร่ำจะช่วยปกป้อง และช่วยให้ทารกในครรภ์เจริญเติบโตและพัฒนาดีขึ้น

นอกจากนี้น้ำคร่ำยังเป็นส่วนที่หล่อเลี้ยงอยู่ภายในหลอดลมและปอดของทารก เมื่อทารกมีการหายใจเข้าและออก น้ำคร่ำจะทำให้ปอดของทารกเจริญเติบโต และคอยปกป้องทารกจากภัยอันตราย ที่สำคัญสายสะดือจะอาศัยน้ำคร่ำช่วยไม่ให้ถูกกดทับเวลาที่ทารกเคลื่อนไหวหรือมีการบีบตัวของมดลูก

 

ถุงน้ำคร่ำแตก

ภาวะถุงน้ำคร่ำแตกก่อนเจ็บครรภ์ เป็นสาเหตุสำคัญที่จะทำให้ทารกคลอดก่อนกำหนด ซึ่งมีผลทำให้ทารกตายหรือทุพพลภาพได้

ภาวะถุงน้ำคร่ำแตกหรือรั่วจะเกิดขึ้นก่อนเริ่มมีอาการเจ็บครรภ์และไม่ว่าจะเกิดขึ้นก่อน หรือเมื่ออายุครรภ์ได้ครบกำหนดก็ตามโดยทั่วไปจะพบประมาณ 8% ของคุณแม่ที่ตั้งครรภ์ครบกำหนดสำหรับถุงน้ำคร่ำแตกก่อนครรภ์ครบกำหนดพบได้ประมาณ 1-3% ของการตั้งครรภ์ ส่วนใหญ่แล้วมักจะไม่ทราบสาเหตุ แต่มีภาวะที่อาจพบร่วมด้วย หรืออาจเป็นปัจจัยเสี่ยงที่ก่อให้เกิดถุงน้ำคร่ำแตกก่อนการเจ็บครรภ์ คือ

1. ภาวะติดเชื้อ เชื่อว่าน่าจะเป็นสาเหตุสำคัญของถุงน้ำคร่ำแตกก่อนการเจ็บครรภ์ โดยเฉพาะในครรภ์ที่มีการคลอดก่อนกำหนดจากการติดเชื้อบริเวณช่องคลอด ทำให้ถุงน้ำคร่ำอ่อนแอลงและแตกได้ เช่น การติดเชื้อกามโรคของช่องคลอด

2. คุณแม่เคยมีประวัติการคลอดก่อนกำหนดในครรภ์ หรือเคยมีประวัติถุงน้ำคร่ำแตกก่อนการเจ็บครรภ์ในครรภ์ก่อน

3. ครรภ์แฝด และครรภ์แฝดน้ำ ทำให้มดลูกมีความตึงตัวมากผิดปกติ

4. ท่าทารกผิดปกติ เช่น ท่าก้น ท่าขวาง

5. ส่วนนำของทารกไม่เข้าสู่เชิงกราน

6. เคยตัดปากมดลูก หรือเคยได้รับการเย็บผูกปากมดลูก

7. ภาวะที่มีความพิการแต่กำเนิดของมดลูก

8. ภาวะการอักเสบเรื้อรังของระบบทางเดินปัสสาวะ ทำให้มีการรัดตัวของมดลูกเพิ่มขึ้น

9. คุณแม่ที่เคยทำหัตถการต่างๆ เพื่อการวินิจฉัยทารกในครรภ์ก่อนคลอด เช่น การเจาะน้ำคร่ำ

10. คุณแม่มีเศรษฐานะต่ำ

11. คุณแม่ที่สูบบุหรี่ขณะตั้งครรภ์

 

ผลข้างเคียง

ผลข้างเคียงที่เกิดตามมาได้แก่ การติดเชื้อในมารดาและทารกการเจ็บครรภ์และการคลอดก่อนกำหนด ภาวการณ์ขาดออกซิเจนเนื่องจากสายสะดือถูกกด อัตราการผ่าท้องทำคลอดบุตรเพิ่มขึ้นความผิดปกติทางโครงสร้างของทารกในครรภ์ ดังนั้นการวินิจฉัยที่ถูกต้องและรวดเร็ว มีความสำคัญยิ่งต่อการลดภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นต่อทั้งมารดาและทารก

 

อาการ

คุณแม่มักให้ประวัติว่ามีน้ำใสๆ ไหลจากช่องคลอดคล้ายกับการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ โดยคุณแม่อาจจะคิดว่าเป็นอาการของการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ปัสสาวะราด มีน้ำไหลตามมาหน้าขาและไหลออกมาเรื่อยๆ ส่วนบางรายอาจได้ประวัติแค่มีน้ำเลอะบริเวณกางเกงในเป็นวงใหญ่ หรืออาจเปื้อนกระโปรงเล็กน้อยเท่านั้น

ในกรณีที่ประวัติไม่ชัดเจนคุณหมอจำเป็นต้องหาข้อมูลเพิ่มขึ้นเพื่อยืนยันผลการวินิจฉัย นอกจากนี้ยังต้องแยกน้ำเดินออกมาจากสารคัดหลั่ง เช่น ตกขาวที่มีปริมาณมากผิดปกติ ซึ่งอาจเกิดจากปากมดลูกอักเสบ หรือมูกเลือด เป็นต้น

 

การวินิจฉัย

เป็นขั้นตอนที่แพทย์ต้องระวังการติดเชื้อจากการตรวจสอบภายในก่อนตรวจต้องดูบริเวณปากช่องคลอดด้วยว่ามีลักษณะเปียกชื้นมากน้อยเพียงใด สีของน้ำที่เห็นบริเวณปากช่องคลอดเป็นอย่างไรแล้วจึงใส่เครื่องมือที่ปราศจากเชื้อเข้าไปในช่องคลอด พร้อมกับสังเกตลักษณะและปริมาณของเหลวภายในช่องคลอด

โดยทั่วไปหากถุงน้ำคร่ำแตกจริง จะพบว่ามีน้ำคร่ำไหลออกจากปากมดลูก ซึ่งปกติทั่วไปน้ำคร่ำจะไม่มีสี เว้นเสียแต่ช่วงครรภ์ใกล้จะครบกำหนด อาจพบคล้ายมีน้ำสีขาวปะปนได้ ในกรณีตรวจไม่พบของเหลวภายในช่องคลอดที่ชัดเจน คุณหมอจะให้คุณแม่ไอหรือเบ่ง โดยคุณหมอจะใช้มือกดบริเวณยอดมดลูก ขณะเดียวกันคุณหมอจะตรวจดูว่าปากมดลูกเปิดกี่เซนติเมตร และมีการบางตัวมากน้อยแค่ไหน

การที่ตรวจพบว่ามีน้ำไหลออกมาจากรูของปากมดลูก หรือพบน้ำปะปนขี้เทาของทารก ถือว่าเป็นการวินิจฉัยที่แน่นอนที่สุดว่าเป็นน้ำคร่ำจริง แพทย์ที่ตรวจจึงควรหลีกเลี่ยงการใช้นิ้วมือผ่านเข้าไป เพราะอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ คุณหมอจะใช้นิ้วตรวจสภาพมดลูกก็ต่อเมื่อมีการเจ็บครรภ์ หรือมีการชักนำให้เกิดการคลอดเท่านั้น

 

ดูแล + รักษา ถุงน้ำคร่ำแตกก่อนเจ็บครรภ์

เมื่อวินิจฉัยภาวะถุงน้ำคร่ำแตกก่อนเจ็บครรภ์ได้แล้ว แน่นอนว่าขั้นตอนต่อไปก็คือการดูแลรักษาคุณแม่ โดยจะรับไว้รักษาในโรงพยาบาล และสอบประวัติการตั้งครรภ์ ประวัติประจำเดือนครั้งสุดท้ายเพื่อยืนยันอายุครรภ์ รวมทั้งประวัติการตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง เพื่อดูว่าขณะนี้ลูกในครรภ์อายุเท่าใด แล้วนำมาประกอบการตัดสินใจวางแผนการดูแลรักษาต่อไป

ในรายที่มีอาการแสดงหรือตรวจพบ และยืนยันว่ามีการติดเชื้อในโพรงมดลูก หรือมีหลักฐานที่แสดงว่าทารกอยู่ในภาวะเสี่ยงต่ออันตรายจากสายสะดือกดทับ เนื่องจากภาวะน้ำคร่ำน้อยลง ต้องตัดสินใจให้คลอดโดยไม่คำนึงถึงอายุครรภ์

คุณแม่คงเข้าใจแล้วนะครับ ว่าถุงน้ำคร่ำแตกก่อนเจ็บครรภ์หมายถึงอะไร และคุณจะรู้อย่างไรว่าน้ำที่ไหลออกมาคือน้ำคร่ำซึ่งเป็นสัญญาณเตือนคุณแม่ว่าต้องมาโรงพยาบาลแล้ว

ฉบับหน้าผมจะบอกถึงวิธีการดูแลรักษา ทั้งคุณแม่และลูกน้อยในครรภ์ด้วยครับ

 
 

[ ที่มา...นิตยสารรักลูก ปีที่ 25 ฉบับที่ 299 ธันวาคม 2550 ]

URL Link : http://www.planpublishing.com

 

     
   


[Home] [โรคเด็ก] [เสพสมให้สมอารมณ์หมาย] [คู่มือเลี้ยงลูก] [คลินิกเด็ก] [ผู้สูงวัย] [ครอบครัว] [คุมกำเนิด] [วัยรุ่น] [เบี่ยงเบน] [กฏหมาย] [สุขภาพจิต] [ผู้หญิง ผู้หญิง] [กามโรค]